เพลงแขกกุลิต เถา เป็นเพลงที่ประพันธ์ขึ้นจากเพลงเดิมชื่อแขกหนัง มีท่อนเดียว ความยาว 2 หน้าทับปรบไก่ เมื่อประพันธ์ขึ้นเป็นเพลงเถานิยมบรรเลงรับร้อง 2 เที่ยว จึงมีทางเปลี่ยนสำหรับบรรเลงในเที่ยวกลับ

ครูมนตรี ตราโมทและครูวิเชียร กุลตัณฑ์ ได้กล่าวถึงประวัติของเพลงนี้ไว้ในหนังสื่อชื่อ "ฟังและเข้าใจเพลงไทย" ว่า

" เพลงแขกกุลิดนี้ นายมนตรี ตราโมท ได้แต่งขึ้นจากเพลงแขกหนัง ๒ ชั้นของเก่า พร้อมทั้งเนื้อร้องและทำนองร้อง เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๒ ความหมายของเพลงเป็นไปในทางชมธรรมชาติป่าเขาลำเนาไม้อันร่มรื่นและตั้งชื่อใหม่ตามภาษามลายูว่า แขกกุลิด (กุลิด แปลว่า หนัง)

เพลงแขกหนังนี้ ความจริงพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงพระนิพนธ์ขึ้นเป็นเถาอยู่ก่อนแล้ว ประทานชื่อว่า แขกมัสหรี เถา มีประวัติขำ ๆ ว่า ครั้งหนึ่งนายมนตรี ตราโมท ไปเล่นดนตรีแถวฝั่งธน โดยมีนักร้องชาย ชื่อ อิ่ม ของกองดุริยางค์ทหารเรือเป็นผู้ขับร้อง จนกระทั่งงานเลิกตอนขากลับระหว่างที่นั่งเรือจ้างมาด้วยกัน นักร้องผู้นั้นได้ถามนายมนตรีว่า เพลงแขกมัสหรีเถาได้ไหม ถ้าได้ คราวหน้าเล่นด้วยกันอีก เขาจะร้องส่งเพลงนี้ให้นายมนตรีรับ นายมนตรีก็ตอบไปว่า ได้ซิ (ความจริงยังไม่ได้) จากนั้นมา นายมนตรีก็ลงมือแต่งเพลงนี้โดยเร็วที่สุด ด้วยเกรงว่าถ้าไม่ได้เพลงนี้ เดี๋ยวเกิดไปพบกับนักร้องผู้นี้เข้าอีก ถ้าเขาร้องแล้วรับไม่ได้ จะอายเขา จึงรีบแต่งและให้ชื่อเพลงนี้ว่า แขกกุลิด"

** วิดีโอชุดนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อเป็นสื่อกลางให้นักดนตรีที่ผ่านการเรียนเพลงดังกล่าวมาแล้วได้ทบทวน ผู้จัดทำยังเชื่อว่าการเรียนดนตรีควรเรียนกับครูผู้ชำนาญการ **

ผู้บรรเลงฆ้องวงใหญ่ : ปกป้อง ขำประเสริฐ
ฉิ่งและกลอง : เรียบเรียงในโปรแกรม FL Studio 20
Camera : Panasonic Lumix Gh4 with LUMIX G X VARIO 12-35mm / F2.8 II ASPH. / POWER O.I.S