زندگی ِ متفرّدانه
مصطفی ملکیان
یكی از مفاهیم كلیدی در رشد انسان ها مفهوم خود فرمانروایی است .در واقع انسان به همان مقدار كه خودفرمانروا شده به همان مقدار رشد كرده است
از این نظر میشه انسان ها را به دو دسته تقسیم كرد:
انسان های خودفرمانروا و انسان های دیگر فرمانروا
انسان دیگر فرمانروا 2 شاخصه خیلی مهم دارند كه با شناختن این دو میشه انسان های خودفرمانروا را هم شناخت
1.این انسانها كاملا تابع آرا و اندیشه های دیگران هستند و اساسا در زندگی از خود سخنی ندارند در قرآن در آیات زیادی این حالت مورد نقد قرار گرفته است در وصف دوزخیان دارد كه می گویند اِنَّا أطَعْنَا سَادَتَنَا وَ کبَرائِنَا فَأضَلُونَا السَّبِیلاً» (1)، یعنی ما از اکابر خودمان حرف‏شنوی داشتیم و آنها ما را به این راهها کشانیدند. این یعنی زندگی مبتنی بر رای و اندیشه های دیگران؛
یادم هست در جایی صحبتی از نظرات مختلف در مورد علت تكثر ادیان شد دوستی نظریات را خیلی زیبا لیست كرد پرسیدم نظر خودت چیست گفت نظری ندارم این یعنی نوعی دیگر فرمانروایی اینكه تو سخنی از خود نداری؛ انسان دیگر فرمانروا دقیقاً مثل یک پردة سینمایی است که دستگاه سینماتوگراف آن همیشه روشن است و به همین دلیل هر نور و رنگی که بر این پرده دیده می‏شود، نور و رنگ خود پرده نیست. تنها وقتی معلوم می‏شود خود پرده سینما چه رنگی داشته که دستگاه را خاموش کنند .مولوی در آن داستان معروف صوفی و خانقاه چقدر زیبا توصیف می كند كه
گرچه عقلت سوی بالا می پرد مرغ تقلیدت به پستی می چرد
علم تقلیدی وبال جان ماست عاریه است و ما نشسته کان ماست(2)
2 .انسانهای دیگر فرمانروا در زندگی به داوری دیگران به صورت غیر منطقی اهمیت می دهند. این انسانها مدام در حال كسب رضایت این و آن هستند لذا وجود خود را تكه تكه می كنند و هر تكه ای از وجودشان را برای كسی كنار گذاشته اند در روایتی زیبا از حضرت امیرعلیه السلام نقل شده كه
«رضایت مردم چیزی است كه هرگز به دست نمی آید» هیچ كس در طول زندگی اش نتوانسته رضایت همه مردم را به دست آورد بلكه اگر ما هر كاری هم بكنیم باز عده ای می گویند اینجای قضیه ای این طور می شد بهتر بود البته این به معنای نفی مشورت با دیگران نیست بیشتر منظور كسانی هستند كه اساسا خود حرفی برای گفتن ندارند.

پی نوشت ها
1)احزاب 67
2)مثنوی معنوی دفتر دوم
نشانه هاي انسانهاي معنوي
مصطفي ملكيان
درسگفتار روانشناسی اخلاق