• ฟังธรรมจากพระอาจารย์สมชาย กิตฺติญาโณ ...  

เรื่องเดินปัญญาไม่ได้มีอะไรยากเลย
เพราะจริง ๆ ปัญญาที่เราต้องการเรียนรู้คือ
เรียนรู้เรื่องกายเรื่องใจของเรานี่แหละ

เรื่องกายเรื่องใจของเราเนี่ยที่อยากให้รู้
อันแรกคือเห็นเลยว่าร่างกายจิตใจนี้
มันไม่ใช่ตัวเรา

เราอย่าเพิ่งไปเรียนปัญญาข้ามขั้น
เราเรียนปัญญาของเราไปง่ายๆก่อน

ปกติเนี่ยเราจะมีความสำคัญผิดนะ
ว่าเราเห็นว่าร่างกายจิตใจเนี่ยมันเป็นตัวเรา
เราต้องล้างความเห็นผิดตัวนี้ให้ได้ก่อน

วิธีล้างความเห็นผิดเนี่ยก็คือต้องมีสัมมาสติ
สัมมาสมาธิขึ้นมาให้ได้ก่อน
พอมีสัมมาสมาธิขึ้นมาเนี่ย มันจะเห็นเลยว่า
ร่างกายจิตใจเนี่ย มันแยกออกจากกันได้

มันจะเห็นเลย ร่างกายอยู่ส่วนหนึ่ง
จิตเป็นคนรู้ คนดู

ส่วนทางนามธรรมนะ จะเห็นเวทนาอยู่ส่วนหนึ่ง
จิตเป็นคนรู้ คนดู หรือว่าเห็นสัญญา
แต่ว่าตัวนี้ข้ามไปก่อน
สัญญา ความจำได้หมายรู้
ปกติยังไม่ต้องไปสนใจมัน

ไปดูเรื่องความปรุงแต่ง เรื่องสังขาร
จิตปรุงกุศล ปรุงอกุศล เห็นเลย

จิตเป็นกุศลก็อยู่ส่วนหนึ่ง
จิตเป็นคนรู้ คนดู

จิตเป็นอกุศลก็อยู่ส่วนหนึ่ง
จิตเป็นคนรู้ คนดู

ส่วนวิญญาณก็คือตัวรู้
ถ้าเราแยกพวกนี้ได้
ส่วนใหญ่ที่เรามาเจริญวิปัสสนาง่าย ๆ นะ ก็คือ
เรื่องกาย เรื่องเวทนานะ และเรื่องจิต

ก็มาดูสภาวะพวกนี้แหละเป็นไตรลักษณ์
บางทีก็เห็นเลยว่ามันไม่เที่ยง เห็นมันเป็นทุกข์
เห็นมันไม่ใช่ตัวเรา ดูไปบ่อย ๆ

ทีนี้ถ้าเราดูไปบ่อย ๆ มันจะเห็นสภาวะค่อย ๆ ละเอียดขึ้น
ชัดขึ้น มันจะเห็นร่างกายถูกรู้ ถูกดู
ร่างกายไม่ใช่ตัวเรา

อย่างพอเราฝึกตัวนี้ไปบ่อย ๆ อย่างบางคนไม่ได้ตั้งใจไปแปรงฟัน
เห็นมือที่เคลื่อนไหวเหมือนมันไม่ใช่เรา มันเป็นก้อนธาตุ
เป็นวัตถุอะไรสักอย่าง แต่ว่าตัวนี้ยังเห็นได้น้อย
ปกติถ้าเราฝึกไปชำนาญ จะเห็นเลยว่า
ทั้งตัวนี่แหละมันไม่ใช่ตัวเรา

แต่ลำพังการเห็นแค่ร่างกายไม่ใช่ตัวเรา
ยังไม่พอหรอก ต้องเห็นว่าจิตใจไม่ใช่ตัวเรา

จิตใจไม่ใช่ตัวเรา ถ้าเรามีจิตที่มันตั้งมั่น
จิตใจมันจะแยก สภาวะที่จิตใจของเรามันจะแยก
เป็นความปรุงแต่ง
บางทีก็แยกเป็นเวทนา ความสุข ความทุกข์
เราดูพวกนี้แหละไปเรื่อย ๆ

อย่างพอเรามีสติอยู่ เราเห็นเลยว่าตอนนี้ใจมีความสุขใช่ไหม
พอเรามีสติรู้ทัน บางทีความสุขมันก็หายไป

เนี่ยความสุขมันก็ไม่เที่ยงนะ
หรือว่าตอนนี้ใจเฉย ๆ นะ อยู่ดี ๆ มันก็ปรุงทุกข์ขึ้นมา
เราก็มีสติรู้ทันนะ ก็เห็นเลย
จิตเฉยๆก็ดับไปแล้ว เกิดจิตที่มันทุกข์ขึ้นมา
เวทนามันก็มันไม่เที่ยง
หัดดูไปบ่อย ๆ ก็ดูไปเรื่อย ๆ จนเห็นว่าเวทนามันก็ไม่ใช่ตัวเรานะ

เราต้องดูไปบ่อย ๆ ดูไปจนชำนาญ
เห็นเลยว่าเวทนาก็ไม่ใช่ตัวเรา
หรือตัวจิตใจเนี่ย จิตใจคิดนึกปรุงแต่งอะไรอย่างนี้นะ
เราก็ดูไป ไม่ได้เจตนาจะคิดนะ
มันเจตนาทำกรรมฐาน ใจมันก็แอบไปคิดได้เอง
อย่างนี้มันเห็นเลยจิตใจมันบังคับไม่ได้
มันเป็นอนัตตาไม่ใช่ตัวเราหรอก
หรืออย่างที่เห็นง่าย ๆ เลยนะ
สมมุติเวลามีความโกรธเกิดขึ้น
มีสติรู้ทันความโกรธดับไป

ความโกรธมันก็ไม่เที่ยงนะ เกิดขึ้นมาแล้วก็ดับไป
เราดูตัวนี้ไปบ่อย ๆ พอดูไปบ่อย ๆ
วันนึงมันจะค่อยๆเข้าใจความจริงเองน่ะ
มันจะเห็นเลยว่าทุกสภาวะเนี่ยมันไม่ใช่ตัวเรานะ
มันเป็นแค่สภาวธรรมเกิดขึ้นตั้งอยู่แล้วก็ดับไป

#สติปัฏฐาน
#วิปัสสนา
#อนิจจัง
#ทุกขัง
#อนัตตา
#ไตรลักษณ์
#สมาธิ
#ธรรมะ
#ปัญญา
#เจริญสติ
#ความไม่เที่ยง
#การปฏิบัติธรรม