TARIMSAL ARAZİLERİN EHİL MİRASÇILARA ÖZGÜLENMESİ
6537 sayılı 15.05.2014 yılında yürürlüğe giren "Toprak Koruma Ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile hukuk düzenimizce açıklanan yeni bir terim ile karşılaşmaktayız. Kanuni tabir ile ifade edilecekse getirilen bu yeni terim "ehil mirasçılık" tır.
Türk Medeni Kanunu'nun 659. maddesi " Terekede bulunan, ekonomik bütünlüğe ve yeterli tarımsal varlığa sahip bir tarımsal işletme, işletmeye ehil mirasçılardan birinin istemde bulunması halinde bu mirasçıya gelir değeri üzerinden özgülenir." 6537 sayılı 15.05.2014 yılında yürürlüğe giren Toprak Koruma Ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile yürürlükten kalkmıştır. Yapılan değişikle artık ehil mirasçılık Toprak Koruma Ve Arazi Kullanımı Kanunu'nda düzenlenmektedir.
Ehil mirasçılığı açıklamak gerekirse; tarımsal arazilerin mirasçılar arasında eşit paylaştırılması gerektiği kuralına istisna şeklinde getirilmiş bir düzenlemedir. Şöyle ki; Toprak Koruma Ve Arazi Kullanımı Kanunu'ndaki ehil mirasçı olabilme şartlarının sağlaması koşuluyla tarım arazisi, birden fazla mirasçı bulunsa bile, şartları sağlayan mirasçıya bırakılabilecektir. Kanunda bu mirasçıya "ehil mirasçı" denilmektedir.
Toprak Koruma Ve Arazi Kullanımı Kanunu'nun amacı üzerinden ehil mirasçılığın getirilme sebebinin; toprağın ve tarım arazilerin korunması, tarım faaliyetinin devamlılığının ve sürdürülebilir olmasının sağlanması olduğu kanısına varılabilir.
Toprak Koruma Ve Arazilerin Kullanımı Kanunu 8/C maddesinde ehil mirasçıdan bahsedildikten sonra ehil mirasçının nitelikleri Tarımsal Arazilerin Mülkiyetinin Devrine İlişkin Yönetmelik 10. maddesinde belirtilmiştir.
Toprak Koruma Ve Arazilerin Kullanımı Kanunu 8/C maddesindeki düzenlemeye göre; mirasçılar, terekede bulunan tarımsal arazi ve yeter gelirli tarımsal arazinin mülkiyeti hakkında bir mirasçıya veya yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüklerini karşılaması durumunda birden fazla mirasçıya devrini, üçüncü kişilere devrini, aile malları ortaklığına veya kazanç paylı aile malları ortaklığına devrini, mirasçıların tamamının miras payı oranında hissedarı oldukları kuracakları limited şirkete devrini kararlaştırabilirler.
Yine ilgili kanunun 8/C maddesindeki düzenlemeye göre; mirasçılar arasında anlaşma sağlanamadığı takdirde, mirasçılardan her biri yetkili sulh hukuk mahkemesi nezdinde dava açabilir. Bu durumda sulh hukuk hâkimi tarımsal arazi veya yeter gelirli tarımsal arazi mülkiyetinin;
a) Kişisel yetenek ve durumları göz önünde tutulmak suretiyle tespit edilen ehil mirasçıya tarımsal gelir değeri üzerinden devrine, birden çok ehil mirasçının bulunması hâlinde, öncelikle asgari geçimini bu yeter gelirli tarımsal arazilerden sağlayan mirasçıya, bunun bulunmaması hâlinde bu mirasçılar arasından en yüksek bedeli teklif eden mirasçıya devrine, ehil mirasçı olmaması hâlinde, mirasçılar arasından en yüksek bedeli teklif eden mirasçıya devrine karar verir.
b) Birden fazla ehil mirasçı olması ve bu mirasçıların miras dışı tarımsal arazilere sahip olması durumunda, bu mirasçıların mevcut arazilerini yeter gelirli büyüklüğe ulaştırmak veya bu arazilerin ekonomik olarak işletilmesine katkı sağlamak amacıyla hâkim, tarım arazilerinin yeter gelir büyüklüğünü aramaksızın bu mirasçılara devrine karar verebilir.

c) Mirasa konu yeter gelirli tarımsal arazinin kendisine devrini talep eden mirasçı bulunmadığı takdirde, hâkim satışına karar verir. Bu suretle yapılacak satış sonucu elde edilen gelir, mirasçılara payları oranında paylaştırılır.
Şöyle ki yönetmelikte niteliklerin belirlenmesi için puanlama sistemine gidilmiştir. Tarımsal Arazilerin Mülkiyetinin Devrine İlişkin Yönetmelik 10. Maddesine göre yapılan hesaplama sonucunda elli puan ve yukarısına sahip olan mirasçı ehil mirasçı olarak kabul edilir. İlgili maddedeki puanlama şu şekildedir: Mirasçılardan;
a) Geçimini mirasa konu tarım arazilerinden sağlayanlara yirmi puan,
b) Tarım dışı geliri bulunmayanlara on puan,

c) Eşi fiilen tarımsal faaliyette bulunanlara on puan,
ç) Tarımsal arazileri işleyebilecek mesleki bilgi ve beceriye sahip olanlara on puan,
d) Mirasa konu arazilerin bulunduğu ilçe sınırları içinde altı yıla kadar ikamet edenlere beş puan, altı yıl ve daha uzun süre ikamet edenlere on puan,
e) Herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlara on puan,
f) Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamında tarım sigortası olanlara beş puan,
g) Bakanlığın mevcut kayıt sistemlerine kayıtlılık süreleri altı yıla kadar olanlara beş puan, altı yıl ve daha uzun süre olanlara on puan,
ğ) Tarımsal örgütlere kayıtlılık süreleri altı yıla kadar olanlara iki puan, altı yıl ve daha uzun süre olanlara beş puan,
h) Tarım alet ve donanımlarına sahip olanlara beş puan, ı) Kadın olanlara beş puan verilir.

#miras #tarımarazisi #ehilmirasçı #gayrimenkul #avukat #dava #ortaklığıngiderilmesi

www.cbthukuk.net gayrimenkul avukatı