ความเป็นมาของการฟ้อนถวายพระธาตุหริภุญไชย และ พระนางจามเทวี
จังหวัดลำพูน เป็นจังหวัดที่มีประวัติศาสตร์เก่าแก่เคยเป็นศูนย์กลางของอาณาจักรล้านนาที่ตั้งของนครหริภุญชัย ในสมัยพระนางจามเทวี มีอายุประมาณ 1,343 ในวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 6 ของทุกปี จะมีประเพณีเฉลิมฉลอง สรงน้ำพระธาตุ หริภุญไชยขึ้น โดยน้ำที่สรง จะเป็นน้ำพระราชทาน และน้ำจากแหล่งน้ำศักสิทธิ์ รอบๆ จังหวัดลำพูน ซึ่งในปีนี้จะตรงกับวันที่ 24 พฤษภาคม และยังเป็น วันวิสาขบูชาอีกด้วย
ในตอนเย็นของวันก่อนวันสรงน้ำพระธาตุ ได้มีประเพณีที่น่าสนใจ ที่จัดขึ้นกันเองของประชาชนในจังหวัดลำพูน ที่ทำติดต่อมากันกว่า 30 ปี คือ ประเพณี การฟ้อนถวายพระธาตุหริภุญไชย และ พระนางจามเทวี ในปีแรกของการจัดฟ้อนขึ้นนั้น เกิดจาก แม่ครูฟองจันทร์ ซึ่งเป็นแม่ครูที่สอนฟ้อนรำ กับคณะ ประมาณ 20 คน โดยจัดให้มีการฟ้อนถวาย พระนางจามเทวี ที่อนุสาวรีย์ของท่านก่อน 3-5 วัน ก่อนที่จะฟ้อนถวายพระธาตุ โดยใช้เพลงและท่าฟ้อนเล็บแบบลำพูน หลังจากนั้นเป็นต้นมา ก็ได้มีการจัดฟ้อนขึ้นเป็นประจำทุกปี และมีจำนวนผู้เข้าร่วมมากขึ้นในแต่ละปี จนถึงเกือบสองร้อยคนในปีที่ผ่านมา ในการจัดฟ้อนแต่ละครั้ง จะมีคณะประชาชนกลุ่มสำคัญกลุ่มนี้ที่ได้ถ่ายทอดประเพณีนี้สืบต่อกันมา โดยจะมีการจัดซ้อม ประมาณ7-10 วัน ก่อนวันฟ้อนจริง และค่าใช้จ่ายในการจัดการฟ้อนขึ้นนั้น ล้วนได้รับมาจากการรวบรวมขึ้นจากผู้เข้าร่วมทั้งหมด ไม่ได้รับการสนับสนุนจาก หน่วยงานใดๆ ทั้งสิ้น จึงนับได้ว่า การฟ้อนถวายพระธาตุหริภุญไชย และ พระนางจามเทวี ของประชาชนในจังหวัดลำพูน เป็นประเพณีที่เกิดขึ้นจากความเข้มแข็ง ของสังคมเมืองและศรัทธาอันแรงกล้า ของพลังประชาชนในจังหวัดลำพูน ที่ได้สืบทอดประเพณีนี้ จากรุ่นสู่รุ่นมาเป็นเวลาหลายสิบปี

กำหนดการรำ ปี 2556

16พค. รดน้ำดำหัวแม่ครู
12-18พค. ซ้อมรำ โดยเริ่มเวลา19.30น.ที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวจังหวัดลำพูน บริเวณ หน้าวัดพระธาตุ หริภุญชัย
19พค. รำถวายพระนางจามเทวี
23พค. รำถวายพระธาตุหริภุญไชย รำ2 รายการเวลาทุ่มนึง