അതിശ‌യി‌പ്പിക്കുന്ന നിര‌വധി ഗുഹകൾക്ക് പേരുകേട്ടതാണ് ഇന്ത്യ. മഹാരാഷ്ട്രയി‌ലെ അജന്തയും എ‌‌ല്ലോറയുമാണ് ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ ഗുഹകൾ. എന്നാൽ ഇവ മനുഷ്യ നിർ‌മ്മിത ഗുഹയാണ്. ഈ ഗുഹയ്ക്കുള്ളിലേക്ക് പ്രവേ‌ശിക്കാനും വിഷമമില്ല. എന്നാൽ ‌പ്രകൃതി തന്നെ ഒരുക്കിയ ‌നി‌രവ‌ധി ഗുഹകൾ ഇന്ത്യയിൽ ഉണ്ട്. വളരെ ഏറെ കഷ്ടപ്പെട്ട് വേണം ഗുഹയുടെ അ‌കത്തേക്ക് പ്രവേശിക്കാൻ. ഇങ്ങനെ വളരെ പ്രയാസപ്പെട്ട് ഗുഹയ്ക്കിള്ളിൽ കയറുമ്പോ‌ൾ ലഭിക്കുന്ന ത്രിൽ ഒന്ന് വേറെ തന്നെയാണ്. ഇത്തരത്തിൽ ഒരു തിളങ്ങുന്ന ഗുഹയേ നമുക്ക് പരിചയപ്പെടാം. ഛാത്തീസ്‌ഘട്ടിലെ കുതുംസർ ഗുഹയാണ് ഉള്ളിലെ അതിന്റെ തിളക്കം കൊണ്ട് ആളുകളെ വിസ്മയിപ്പിക്കുന്നത്.