Suçlar, kural olarak kasten işlenirler. Belli fiillerin taksirle işlenmesi halinin kanunlarda suç olarak öngörülmesi ise istisnadır.
Örneğin taksirle öldürme taksirle yaralama suçları gibi. Bu suçlar özellikle karayolu trafiğinde ve iş yerlerinde sıkça meydana gelmektedir. Hemen her gün trafikteki taksirli davranışlar nedeniyle ölen ve yaralananları medyada okuruz, izleriz veya dinleriz. Adem Sözüer bu videosunda ceza hukukunun önemli ve temel konularından biri olan taksiri ele almaktadır. Temel unsuru dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranış olan taksirli suçlarda, gerekli dikkat ve özen gösterilmediği için kanunda tanımlanmış olan neticenin gerçekleşeceği öngörülmemektedir. Sözüer çeşitli örneklerle dikkat ve özen yükümlüğünün kaynaklarına değinerek, bu dikkat ve özen yükümlülüğünün belirlenmesinde, failin kişisel yetenekleri göz önünde bulundurulmaksızın, objektif esastan hareket edileceğini vurgulamaktadır. Toplum hâlinde yaşamanın güvenli bir biçimde sürdürülebilmesi için, çeşitli alanlarda kişilerin dikkat ve özenli davranmalarıyla ilgili kurallar konmaktadır. İnşaat faaliyeti, sağlık hizmetlerinin yürütülmesi ve trafik düzeniyle ilgili kurallar, dikkat ve özen yükümlülüğünün kaynaklarına örnek olarak gösterilebilir.
Türk Ceza Kanunun 22. maddesinde tanımlanan taksirin bir kusur türü değil, haksızlığın bir gerçekleşme şekli olduğunun izah edildiği bu videoda özellikle; taksirle işlenen suçlarda kusurluluğun bir değerlendirmeyle ancak olay hâkimi tarafından tespit edilebileceği, taksirden dolayı kusurluluğun matematiksel olarak ifadesinin mümkün olmayacağı vurgulanmaktadır. Bilirkişilerin kusur değerlendirmesi yapamayacağına dikkat çeken Sözüer; bilirkişinin somut olayda dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlâl edilip edilmediğinin belirlenmesi açısından teknik bir İnceleme yapabileceğini, bu hallerde bilirkişinin olayın hangi nedenle ve ne gibi bir dikkat ve özen yükümlüğüne aykırılık dolayısıyla meydana geldiğini tespit etmesi gerektiğini, bunun dışında, münhasıran hâkimin yetkisinde bulunan kusurluluk konusunda herhangi bir değerlendirme yapamayacağını açıklamaktadır. Buna rağmen ülkemizde bilirkişilerin asli kusur tali kusur şeklinde raporlar yazdıklarını ve böylece hem ceza hukuku ilkelerine hem de kanuna aykırı davrandıklarını söyleyen Sözüer, bu hallerde bilirkişilik görevinin sınırının aşıldığını ve kusur konusunda tek yetkili olan hâkimin yerine geçilmiş olduğunu vurgulamaktadır.
Videoda trafik kazalarında sık sık olduğu gibi birden fazla kişinin taksirli davranışıyla meydana gelen taksirli suçlardaki sorumluluğa da değinilmektedir.
Adem Sözüer birden çok kişinin taksirli davranışının söz konusu olduğu hallerde, herkesin kendi taksirli davranışından dolayı sorumlu tutulacağını ve bu gibi olaylarda neticenin oluşumu açısından her kişinin taksirli fiili dolayısıyla kusurluluğunun bir diğerinden bağımsız olarak belirleneceğine işaret etmektedir. Videoda ayrıca Türk Ceza Kanunu’nda tanımlanan ve taksirin diğer bir türü olan bilinçli taksire de değinilmekte ve son konu olarak taksirli suçlarda kişisel cezasızlık hali anlatılmaktadır. TCK’nın 22/6 maddesine göre, taksirli suçlarda failin meydana gelen netice itibarıyla bizzat kendisinin ve aile bireylerinin ağır derecede mağduriyete uğradıkları olaylarda hâkim faile hiç ceza vermeyebilir veya bilinçli taksir söz konusuysa cezayı indirilebilir. Örneğin araç kullanırken taksirli davranışı nedeniyle aracın devrilmesine ve küçük çocuğunun ölmesine sebep olan bir baba veya annenin bu gibi hâllerde taksirli suçtan dolayı cezaya mahkûm edilmesi, esasen suçtan dolayı evladını kaybetmesi sonucu uğradığı ıstırabı şiddetlendirmekle kalmamakta, ayrıca, ailenin tümüyle ağır derecede mağduriyete düşmesine neden olmaktadır. İşte bu gibi hallerde failin kişisel ve ailevî durumu itibarıyla zararlı netice meydana gelmiş olduğundan, taksirin türüne göre ceza verilmeyebilir veya cezada indirim yapılabilir.
Videonun sadece hukukçular için değil, taksirli suçlarda sorumluluk konusunda ilgi duyan kişiler içinde faydalı olmasını dileriz.