Zmagania z historią i pamięcią, a w zasadzie niepamięcią o
dyktaturze Francisco Franco to Hiszpańska codzienność. Jak sobie
z nią radzą Hiszpanie? Zapytaliśmy ich.

Niemal 50 lat temu, po śmierci narodowo-katolickiego dyktatora Francisco
Franco, Hiszpanie zdecydowali się odsunąć bolesną przeszłość w
niepamięć i skupić się na rozwoju demokracji. Stronnictwa polityczne
podpisały Pakt Zapomnienia.

Brutalny, prawicowy reżim pozostawił po sobie jednak wiele
monumentalnych pamiątek w przestrzeni publicznej. Wartości,
reprezentowane przez faszystowskie pomniki inspirują nowe populistyczne
partie, a potomkowie ofiar czują się dzisiaj oszukani i domagają się
oficjalnego uznania cierpienia republikańskich rodzin oraz ścigania
sprawców.

Trup generała Franco wędruje z krypty do krypty, a za nim pielgrzymują
pogrobowcy dyktatury. Niektórzy z nich to wciąż elity władzy
wykorzystujące polityczne wpływy do torpedowania wszelkich inicjatyw
mogących naruszać historyczny status quo.

Gdy w Hiszpanii rządzi lewica, pojawiają się nowe ustawy i strategie
pamięci historycznej. Gdy rządy przejmuje prawica, inicjatywy te są
cofane. Wiele zależy więc od niezależnych badaczy i badaczek, którzy na
własną rękę szukają środków, organizują społeczności i starają się
wywierać presję na sądy niechętne podejmowania spraw dotyczących
historii i na społeczeństwo jako takie, które o historii nie bardzo chce
słuchać co otwiera furtkę zakamuflowanym narodowcom z partii Vox.

Realizacja: Jakub Szafrański, Dorota Roś.

Film powstał w ramach projektu Sphera.