ปัจจุบันวรรณกรรมถ่ายทอดด้วยการเขียน และการพิมพ์เผยแพร่ ผู้อ่านส่วนใหญ่จะรับรสวรรณกรรมด้วยการอ่านในใจ ต่างกับสมัยก่อนที่การถ่ายทอดวรรณกรรมมีหลายลักษณะ วรรณกรรมจำนวนมากแต่งขึ้นสำหรับใช้เทศน์ บางเรื่องแต่งขึ้นสำหรับสวดบางเรื่องแต่งขึ้นเพื่อใช้ขับร้องหรือเพื่อแสดง บางเรื่องใช้ในพิธีกรรม เช่น พิธีทำขวัญในโอกาสต่าง ๆ การเทศน์ การสวด และการขับร้องมีหลายทำนอง โดยเฉพาะการอ่านวรรณกรรม ก็จะอ่านออกเสียง และมีทำนองในการอ่าน หลายทำนองขึ้นกับเนื้อหา ชาวบ้านส่วนใหญ่อ่านหนังสือไม่ออก แต่ก็มีโอกาสได้รับรสวรรณกรรม ด้วยการฟังพระเทศน์ หรือสวด ฟังนักร้องพื้นบ้าน นำบางตอนจากวรรณกรรมมาขับร้อง และฟังผู้อื่นอ่านให้ฟัง ผู้ที่อ่านออกก็อาจยืมวรรณกรรมจากวัด หรือจากญาติมิตรมาอ่าน แต่ชาวบ้านส่วนใหญ่รับรสวรรณกรรมด้วยการฟังผู้อื่นอ่าน การอ่านวรรณกรรมสู่กันฟัง จึงนับเป็นความบันเทิงที่สำคัญอย่างหนึ่งสำหรับคนในท้องถิ่นสมัยก่อน
ในอดีต วรรณกรรมท้องถิ่นเป็นสิ่งบันเทิงใจที่สำคัญที่สุดของคนในสังคมไทย
ซึ่งต่างกับปัจจุบันที่มีสิ่งบันเทิงเริงรมย์หลายรูปแบบ เช่น โทรทัศน์ วิทยา อินเทอร์เน็ต ฯลฯ ถึงแม้ว่าในอดีตชาวไทยส่วนใหญ่อ่านหนังสือได้น้อยมากก็ตาม แต่ก็มีโอกาสเรียนรู้วรรณกรรมได้หลากหลายวิธี ตามโอกาสต่าง ๆ ดังนี้